More than food

Han Ketting werkt tijdens de oorlog bij de Topografische dienst in Den Haag. Op het moment dat hij de opdracht krijgt om zich samen met zes collega's te melden voor werkzaamheden in Duitsland besluit hij onder te duiken. Vanaf dat moment is het leven een zwerftocht langs vele onderduikadressen die verspreid liggen over een groot deel van Nederland.

Han zat in Bilthoven ondergedoken toen hij het nieuws kreeg dat zijn oom was overleden. Dat was in Juni 1944. Hij heeft daarna besloten om terug te gaan naar Den Haag. Tot het eind van de oorlog blijft hij ondergedoken bij zijn ouders. Ze richten een kleine schuilruimte in in de kruipruimte onder de vloer van de WC. Tijdens een razzia in september 1944 maakt Han samen met een buurman succesvol gebruik van die ruimte.

Zijn ouders woonden in den Haag. Vader was opzichter van het Nederlands Gasbedrijf. Hij werkte ook nachtdiensten. Tijdens die nachtdiensten wist hij bij de haven, waar de schepen met voedsel werden gelost wel eens wat eten mee te krijgen. Op die manier was het mogelijk om het karige rantsoen wat aan te vullen. Moeder was gereformeerd en kreeg hulp via de kerk. Omdat haar man niet gereformeerd was kreeg moeder de helft minder mee dan de anderen. De hulp van de kerk was dus alleen voor haar!

Ook de fietstochten naar het Westland kan de heer Ketting zich nog goed herinneren. Zo heeft hij wel eens een toch gemaakt naar Maasland voor anderhalf liter melk. Het Maasland is zo'n 24 kilometer vanaf het ouderlijk huis.

Met zijn vader ging Han op de fiets naar Loosduinen om wat eten te halen. Han werd aangehouden door een landwachter. Deze betichtte Han ervan dat hij voedsel had gehaald (zwarte markt was verboden). Han ontkende, op dat moment kwam er iemand anders snel langsfietsen. De landwachter verlegde zijn aandacht naar die ander waardoor Han kon ontkomen.

Han gaat na een van de voedseldroppingen naar het vliegveld Ypenburg om daar te helpen met het verzamelen van het voedsel. Hij weet niet meer precies hoe hij hierbij kwam, maar waarschijnlijk was van mond tot mond rondgegaan dat ze daar mensen nodig hadden. Als hij daar aankomt wordt een landwachter door een Duitse soldaat weggevoerd. De landwachter heeft tijdens de dropping met zijn dubbel loops jachtgeweer op de bommenwerpers geschoten. Dit mag niet van de Duitsers. De landwachter wordt na tips van de Nederlandse omstanders aangehouden.

Hoe het ophalen van het voedsel werd geordend weet Han niet. Hij ging met anderen het veld op om het voedsel op te halen. Ze droegen zakken meel en blikken van het vliegveld af en laadden dit op karren. Waar het voedsel daarna bleef weet hij niet.

Een andere keer ging Han op weg naar vliegveld Valkenburg om daar te helpen met het ophalen van het voedsel. Hij ging op de fiets zoals altijd. Onderweg werd hij aangehouden door een landwachter. Deze wilde zijn fiets invorderen. De landwachter nam Han mee naar een Duitse officier. De officier zag blijkbaar aankomen dat het allemaal een aflopende zaak aan het worden was voor de Duitsers. De landwachter gaf aan dat Han opgepakt moest worden omdat hij een vals ausweis bij zich had (zo kon de landwachter dan zelf vervolgens de fiets inpikken). De Duitser woof dit weg en zij dat het ausweis wel goed was en dat Han mocht gaan. Afgeschrikt door dit voorval maakte Han zijn toch naar Valkenbug niet af.

Van de bevrijding zelf herinnert Han zich met name het moment waarop hij aankwam bij een winkel die van een NSB er was geweest. Een menigte had de hele winkel leeggehaald en alle spullen ervoor op straat in brand gestoken. Op een paal voor de winkel werd een afbeelding van Adolf Hitler neergezet. Han zette zijn fiets tegen de muur en ging erheen om een foto te maken. Er was een Duitse soldaat in de buurt. Deze riep dat Han weg moest gaan en begon te schieten. Han weet de foto toch te maken.

Bevrijding van Den Haag
Klik op de foto's voor een vergroting.

<< BACK